Osvaldo Sorijano je uspeo da od grupe najduhovitijih komičara svih vremena načini junake jedne od najdosadnijih knjiga.
Izdavačka kuća Geopoetika nedavno je pokrenula ediciju Hispanoamerička književnost čiji su urednici Branko Anđić i Vladislav Bajac. Kako je ideja da u svakom kolu budu predstavljene dve knjige od kojih bi jedna bila klasik, a druga savremeno delo u najširem smislu, tako su ediciju otvorili Mario Vargas Ljosa i njegova knjiga Fićfirići (o ovoj knjizi možete čitati OVDE), kao i Osvaldo Sorijano sa knjigom Tužan, usamljen i gotov.
Iako je ovog potonjeg kritika doživljavala kao pučkog, narodnog, pisca kome nije mesto među književnim velikanima, Sorijano je jedan od najčitanijih i najpopularnijih autora čija su dela prevedena na petnaest jezika i prodata u više od milion primeraka.
Njegov književni prvenac iz 1973. godine, zahvaljujući izdavačkoj kući Geopoetika i prevodu Ljiljane Popović-Anđić, sada može da se čita i na srpskom jeziku.
Za potrebe priče Sorijano oživljava Filipa Marloua, privatnog detektiva koji se pojavljuje u sedam romana Rejmonda Čendlera. Ispod grube spoljašnjosti ovog detektiva krije se dubokoumni ljubitelj šaha, poezije i jedne mačke. Upravo će njega angažovati ostareli Sten Laurel (popularni mršavi iz dvojca koji je srpskoj publici poznat kao Stanlio i Olio) da reši misteriju koja ga dugo vremena kopka. Stanlija interesuje zašto su holivudski moćnici prestali da se zanimaju za njih dvojicu i da im nude uloge u filmovima.
Nakon Stanlijeve smrti, Marlo na njegovom grobu zatiče Osvalda Sorijana, inače i autora ove knjige. Argentinski novinar i književnik je došao u Ameriku kako bi istražio život popularnih komičara Stanlija i Olija i napisao knjigu o njima.
Marlou i Sorijano udružuju svoje snage kako bi otkrili tajnu odnosa koju je Holivud imao prema dvojici zabavljača. Da bi to učinili oni moraju da dođu do Dika van Dajka i Čarlija Čaplina, ali će im se na tom putu isprečiti okoreli i zatucani Džon Vejn.
Ono što u prvih nekoliko poglavlja deluje kao zanimljiva ideja i što odlično funkcioniše, veoma brzo postaje posveta starom Holivudu i detektivskom žanru. Kao što ti stari filmovi i romani više nisu zanimljivi onima koji nisu posvećenici, tako i knjiga prestaje da bude zanimljiva i postaje naporna za čitanje.
Scene tuča i jurnjava se neprekidno smenjuju, bez ikakvog smisla osim da uvek iznova načine isti naklon vremenu koje je odavno prošlo.
Tužan, usamljen i gotov je knjiga koja samo u teoriji deluje zanimljivo, ali koja, nakon što se početna postavka priče okonča, nema da pruži ništa epohalno i privlačno osim repetativne serije besmislenih scena koje se ponavljaju bez svrhe i okončavaju bez smisla.
Kao i ceo roman.
Piše: Milan Aranđelović
